5.2.4 Hunlarda Budizm
Hunlar aslında Gök Tanrı dinine mensuplardır. IV. Yüzyılda bazı boyları Budizm’e geçmiştir. Özellikle Doğu Hunları, Çin içinde asimile olmamak için mecburiyetten Budizm’i benimsemek zorunda kalmışlardır. Budizm, ticaret ve politika ile iç içeydi. 382 yılında Çin’e gelen Turfan ve Şaman beylikleri Çin içinde büyük ilgi görmüştür. Bunun sebebi de dili Çince olan, Budizm’in ana iki kitabıydı. Çin’de imparatorluklar zayıfladıkça Çin’in elinde bulunan ticari güç artıyordu. Çin’de iktidara gelen Fu Chien, gözünü Orta Asya’ya dikmiştir. Bunun sebebi de İpek Yolu’nu ele geçirmek istemesi ve Kervan yollarına sahip olmak istemesidir. Çünkü bu kervanlardan alacakları vergiyle ekonomik bir özgürlük kazanmaya çalışacaklardır. Çin Budist rahibi yanına alarak 70.000 kişi ile Türkistan’ı bahanelerle egemenliği altına almaya çalışmıştır (Güngör,2020: 147).
‘’Hunların doğudaki boyları Budizm’i siyasi nedenlerle ve özellikle de Çin’in kültürel etkisine karşı kendi kültürlerini korumak için kabul etmişlerdi. Zira M.Ö II.yüzyıllarda Hunlarda “ Gök Tanrı” inancının olduğunu görüyoruz. Hatta Oğuzhan muhtemelen “put ibadetinin baş düşmanı idi”. Putlara tapanlara karşı büyük mücadele vermiş, putperestliğe dönen babasına karşı cephe almış ve onu tasfiye ederek, eski dini yeniden kurmuştu. Mete’nin eski inanışları hâkim kılma hareketi, kendi dini inanışlarına bağlılığının bir ifadesidir. Çeşitli dönemlerde görülen yabancı dinlerin kabulünde ise, yukarıda da belirtildiği gibi anlaşılan daha çok siyası nedenler rol oynamıştır.’’ (Güngör,2020: 149)
Eski Türklerin dinlerini seçmelerinde inançlarının yanı sıra siyasi olayları ve baskıları da düşünerek hareket ettiklerini görüyoruz. Asimile olmamak, kendi kültürlerini kaybetmemek için mecburiyetten girdikleri bu yol onları Budist yapmıştır.
